Ndugu zangu,
Nchi yetu inaelekea kwenye Uchaguzi Mkuu mwezi Oktoba mwaka huu. Yamebaki majuma matatu hivi.
Kwenye Urais mchuano mkali ni kati ya mgombea wa UKAWA na wa CCM. Kwa mtazamo wangu, wengine ni wasindikizaji tu.
Nina
bahati ya kutembea mijini na vijijini. Huko nazungumza na watu pia.
Inanisaidia kuupima upepo wa kisiasa unavyovuma. Nina bahati pia ya
kushuhudia chaguzi kuu nne tangu ule wa 1995. Nimesoma pia historia ya
chaguzi za nchi hii hata kabla ya Uhuru wa Tanganyika. Ni pamoja na
kampeni zake zilivyoendeshwa.
Kuna
yaliyo tofauti kwa mwaka huu na nyakati hizo, lakini, kuna yenye
kufanana pia. Kufahamu mwelekeo wa chaguzi Tanzania ni vema mtu
akaiangazia electoral base ya nchi kwa maana ya ngome za wapiga kura.
Kwenye siasa, kila chama na mgombea huwa na ngome ya wapiga kura wake.
Ili tuweze kujadili vema hili, ni vema tukubaliane kwanza kuwa asilimi 80 ya Watanzania, hivyo, wapiga kura, wanaishi vijijini.
Kwa
mantiki hiyo, tuseme, kwa hesabu rahisi, kuwa robo tatu ya wapiga kura
iko maeneo ya vijijini. Ina maana ya asilimia 75 ya wapiga kura. Robo
iliyobakia kwa maana ya asilimia 25, iko maeneo ya mijini. Electoral
base ya CCM iko vijijini, ni asilimia hiyo 75.
Sasa
basi, ninavyofuatilia upepo wa kisiasa ikiwamo mazungumzo tu na makundi
ya wapiga kura wa mijini na vijijini, ninachokiona, na ni mtazamo wangu
binafsi, ni kuwa CCM katika kubanwa kwake sasa, na kama Uchaguzi
ungefanyika Jumapili ijayo, inaweza kupoteza robo moja ya ngome yake ya
kura za vijijini. Hivyo, ikabaki na robo mbili.
Ni kwa
sababu, hata katika maeneo yale yanayosemwa kuwa CCM inakabiliwa na
upinzani mkubwa, kama Mikoa ya Kusini Lindi na Mtwara, bado, kwenye
maeneo ya vijijini kwenye mikoa hiyo, CCM inaonekana bado iko imara.
Kwa hali
ilivyo sasa, CCM inaweza kupoteza robo ya kura za mijini, kwa maana ya
asilimia 25 ya kura zote ambazo zinapigwa mijini kwenda UKAWA, lakini,
bado CCM wana uwezo wa kupambana kuwapokonya UKAWA asilimia hata 15 za
kura za mijini. Tafsiri hapa, UKAWA wasibwete na sapoti kubwa
wanayoipata mijini kupitia mikusanyiko mikubwa kwenye mikutano yao, CCM
wana uzoefu wa miaka mingi, wa kimbinu na kimikakati ya kuzitafuta kura
hata kwenye mazingira ya kubanwa sana.
Hivyo,
UKAWA kama Uchaguzi ungefanyika Jumapili ijayo, na kwa upepo ninaouona
sasa, wanaweza kuzipokonya asilimia 25 kwa maana ya robo ya kura za CCM
kwenye ngome yake ya kura za vijijini. Na UKAWA wakiweza kupambana
kuhakikisha wanapata robo nzima ya kura za kwenye ngome yao ya kura za
mijini, hapo UKAWA watakuwa wamefikisha asilimia 50 ya kura zote
zilizopigwa. Bado hawatakuwa na nafasi ya kuunda Serikali bila
mazungumzo na CCM hata kama UKAWA wakipata asilimia 51.
Lakini, wapanga mikakati wa CCM, bila shaka nao hawalali katika kuhakikisha wanapata walau asilimia 15 ya kura za mijini.
Hivyo,
kama CCM nao wataifanya kazi hiyo kwa bidii, kazi ya kuzisaka asilimia
15 ya kura za mijini, na kama Uchaguzi ungefanyika Jumapili ijayo, basi,
naamini, kuwa CCM ndio watakaounda Serikali huku wakipoteza baadhi ya
majimbo muhimu hususan maeneo ya mijini.
Nini kinakosekana kwa sasa?
Kinachokosekana
kwa sasa ni misingi ya kiitikadi katika kuendesha kampeni za kisiasa.
Vyama vimejikita katika kutoa ahadi. Lakini, katika siasa, lililo kubwa
ni itikadi. Kama chama kinafuata itikadi ya kibepari, basi, kuahidi
kutoa elimu na afya bure kunakinzana na misingi ya itikadi husika.
Katika ubepari hakuna cha bure. Vyama lazima vijipambanue kiitikadi.
Katika
itikadi ya kijamaa, huduma za kijamii kama vile elimu na afya ni kawaida
kutolewa bure au kwa gharama nafuu sana. Fedha za kugharamia huduma
hizo hutokana na kodi inayokusanywa kutokana na shughuli za uzalishaji.
Wajamaa wanaamini katika kuwatoza kodi zaidi wenye nacho ili kuwamegea
wasio nacho. Ndio mantiki hapa, kwamba anayetaka Urais ni vema
akawaonyesha wazi wapiga kura, kwamba Serikali yake itafuata misingi
gani ya kiitikadi katika kuendesha uchumi wa nchi.
Hapa
kwetu vyama na wagombea wameshindwa kujipambanua katika itikadi. Mgombea
anayetokea kwenye chama chenye sera za kibepari anasikika kama anatoka
kwenye chama cha kijamaa na kinyume chake. Wakati mwingine unaingiwa
mashaka, kama kweli vyama vina itikadi zenye kueleweka. Inatokea pia,
kuwa itikadi ya mgombea, mara nyingi haionekani wazi anapoongea.
Duniani
hapa Chama cha kisiasa chenye nguvu kinatokana na kazi ya timu
iliyoandaliwa vema. Si kazi ya mtu mmoja. Kielelezo cha nguvu na umakini
wa chama cha kisiasa ni uwingi na ubora wa makada wake. Chama ni makada
kwa vile chama ni itikadi, malengo na shabaha na wala si nasaba na
umaarufu wa mtu mmoja mmoja ndani ya chama.
Chama
chenye makada wengi wenye kuielewa itikadi, malengo na shabaha ya chama,
huwa hakimtegemei mtu mmoja katika kuwepo kwake. Hakimtegemei mtu mmoja
katika kufanikisha ushindi wa chama. Hakimtegemei mtu mmoja katika
kuhamasisha wanachama au umma.
Katika
kampeni tunazokwenda nazo tunaona, kuwa baadhi ya vyama havina kabisa
hazina ya makada. Kazi ya kuwahamasisha wapiga kura inapaswa kufanywa
kwa kuanzia ngazi za chini kabisa, na huko chama kinahitaji makada wa
kuifanya kazi hiyo. Hata kama uchaguzi huu utapita, vyama vijizatiti
kuifanya kazi hiyo ili kujiandaa kwa chaguzi zijazo.
Na hatari
ya kukosekana itikadi za vyama zenye kueleweka, ni uwezekano wa kama
tunavyoona sasa. Hali ya kujipenyeza kwa nguvu hasi zenye kutaka
kuisukuma jamii kuelekea kwenye machafuko.
Ni bahati
mbaya sana siku hizi; unaposema au kuchambua mambo kama nifanyavyo
sasa, haraka kuna wanaokimbilia kutafuta kabati la kukupachika; CCM,
UKAWA, Dini, Kabila na mengineyo.
Tumelisahau
kabati muhimu sana, nalo ni kabati la Tanzania. Na hakika, katika kila
tuyafanyayo, tutangulize kwanza maslahi ya nchi yetu.